Interview Ineke Duit

Wat gebeurt er op de hei?

Dit voorjaar nemen alle Woonpunters deel aan een van de ‘heisessies’ in Brummen of Garderen. Twee intensieve dagen rondom persoonlijk leiderschap, onder de bezielende leiding van Ineke Duit van NICE. Hoe kijkt zij tegen Woonpunt aan? Tijd voor een nadere kennismaking.

Je hebt het vaak over persoonlijke ontwikkeling. Hoe belangrijk is dat voor jou?

‘Persoonlijke ontwikkeling vind ik cruciaal: stilstand is achteruitgang. In deze tijd kun je bijna niet anders. Er is immers meer ruimte om een individu te zijn, waardoor iedereen zijn eigen weg moet zoeken in de voortdurend veranderende wereld. Net als een kind honger ik naar ontwikkeling. Zo heb ik onlangs weer een diploma gehaald aan de HULT Ashridge Business School, een internationale erkenning voor het superviseren van coaches. Daar ben ik heel trots op. Op dit moment volg ik daar ook een PhD programma. Het onderwerp dat ik heb gekozen is Personal Sustainability ofwel Persoonlijke Duurzaamheid. Dat gaat erover hoe je als mens ook voldoende aandacht kunt houden voor jezelf, je kinderen en relaties bij alles wat er gedurende je leven op je afkomt. Zo’n persoonlijk duurzaam leven fascineert me.’

Je helpt het management team van Woonpunt al een tijdje met de ontwikkeling van de organisatie. Wat is jouw meerwaarde in dat proces?

‘Voor een nieuw management team zoals bij Woonpunt zijn drie zaken belangrijk. Om te beginnen moet het team elkaar goed leren kennen en op elkaar leren vertrouwen. Leiding geven in veranderende tijden is een zware opgave. Daarnaast is het belangrijk om gestructureerd met elkaar te overleggen: hoe staan we ervoor, welke stappen zijn genomen en wat is er nog meer nodig? Tot slot hadden de nieuwe management teamleden nog geen ervaring met zo’n ingrijpend veranderingsproces. Ik kan hen daarbij helpen, mijn meerwaarde zit in het ondersteunen bij nieuwe dingen, tijd nemen voor reflectie en onderlinge verbondenheid creëren.’

Naast Woonpunt begeleid je andere organisaties met ontwikkelingen binnen hun organisatie. Heb je eerder zo’n intensief traject gedaan?

‘Wat ik nu bij Woonpunt doe, vind ik uniek. Wat het traject bijzonder maakt, is dat alle medewerkers in relatief kleine groepen met elkaar stilstaan bij waar ze nu staan en naartoe gaan. Waar het vooral om gaat, is dat iedereen zijn verhaal mag doen en nadenkt wat de verandering voor hem of haar persoonlijk betekent. Ik heb veel respect voor het bestuur en management dat ze dit willen faciliteren. De resultaten overtreffen telkens mijn verwachtingen, dus ik doe het ook iedere keer weer met veel plezier.’

Wat is het effect op lange termijn?

‘Tijd nemen voor reflectie, ervaringen uitwisselen en nadenken over wat je te doen staat, heeft sowieso effect op iedereen. Daarvoor is het programma stevig genoeg. Zou je het alleen een middag doen, dan vervliegt het effect al snel weer. De sessies kunnen het verschil maken voor een organisatie in verandering. Want er zijn mensen die hierdoor besluiten dat ze een stapje erbij willen doen, maar er zijn ook mensen die besluiten weg te gaan. Wat het precies doet is moeilijk meetbaar, maar het is wel te ervaren en het heeft effect. Als je voortbouwt op de werkwijze die we via dit programma met elkaar neerzetten, verander je impliciet de cultuur van de organisatie door de manier waarop je met elkaar omgaat.’

Waarom moeten die leiderschapssessies op de Veluwe plaatsvinden? Waarom niet lekker in het Heuvelland? Scheelt een hoop kilometers.

‘Het zou overal kunnen, als het maar niet te dicht bij huis is. Want als je tussendoor naar huis gaat, is de impact veel minder groot. Mensen moeten dan steeds afschakelen en zijn in gedachten steeds bezig met hun vertrek. Bovendien is er tijdens het diner en in de bar tijd voor informeel contact. Dat is minstens even belangrijk, dat moet je inbedden in het programma. Waarom de Veluwe? Omdat de sessies voor het management daar ook plaatsvinden en we geen verschil willen maken. We willen dat iedereen dezelfde ervaring heeft.’

Deelname aan de leiderschapssessies is niet verplicht, maar het bestuur dringt er wel op aan. Waarom is dat zo belangrijk?

‘Ik vind het de normaalste zaak van de wereld dat iedereen eraan meedoet. De organisatie is in ontwikkeling en het bestuur maakt het met de leiderschapssessies mogelijk dat iedereen meekan in die ontwikkeling. Want stap je niet in de trein van verandering, dan wordt de kloof met de rest van de organisatie steeds groter en uiteindelijk niet meer te overbruggen. Ik snap het wel dat mensen er tegenop zien. Dat is niet gek, nieuwe dingen zijn altijd spannend. Maar dat draait snel bij is mijn ervaring, als ze merken dat het programma het beste met ze voorheeft.’

Met welk resultaat van de leiderschapssessies mag Woonpunt tevreden zijn?

‘Woonpunt mag tevreden zijn als het merendeel van de medewerkers met plezier terugkijkt op de bijeenkomsten. Als er verbinding is ontstaan tussen mensen onderling en over afdelingen heen. En als een deel van de aanwezigen gaat nadenken over hoe ze in de verandering staan en wat ze zelf kunnen doen. Maar ook als medewerkers hebben ervaren dat Woonpunt wel moest veranderen en ten goede verandert. En dat ze de dingen kunnen zeggen die belangrijk voor ze zijn. De betrokkenheid is enorm, valt mij op. Ik denk ook dat veel medewerkers meer in huis hebben dan ze zich zelf realiseren. De opdrachten, presentaties en metaforen zijn van een hoog niveau.’

In de bijeenkomsten komt veel boosheid naar boven. Waarom is het zo belangrijk om die te uiten?

Er is veel gebeurd in de organisatie, daarin is Woonpunt niet uniek. Maar er waren toch ook wel een aantal misstanden, die lang konden blijven bestaan. Daar zit terecht veel boosheid. Krijgt die geen ruimte, dan wordt die boosheid onderdrukt en daardoor groter. Dan woekert het onderhuids voort en dat is ondermijnend en besmettelijk. Als je de ruimte krijgt om je boosheid te uiten en je ervaart dat je niet de enige bent, dan kun je ermee aan de slag.’

Hoe kijk je, na een aantal van deze sessies, tegen Woonpunt aan?

‘Bij Woonpunt werken mooie mensen: betrokken, toegewijd, met een hoge mate van creativiteit en vakmanschap. De collegialiteit is groot. Tegelijkertijd hebben ze zo lang niet hoeven investeren in hun ontwikkeling, dat ze ertegen op zien. In plaats van dit te ervaren als een geschenk. Dat verbaast me. Er zijn nu eenmaal professionele eisen waar iedereen aan moet voldoen en Woonpunt faciliteert deze.’

Wat voor soort veranderingen zie je bij de medewerkers gedurende die twee dagen?

‘Ik zie mensen afwachtend binnenkomen, een beetje sceptisch. Verschillende mensen spreken dat ook uit tijdens de opening: ik snap niet waarom we hier zijn, waarom zo ver en wat kost dat? Maar ik zie mensen geleidelijk aan ontspannen. Zoals ik het ervaar, komt dat door de historie van Woonpunt in beeld te brengen en de uitwisseling daarover. Tijdens de interviews neemt het onderlinge respect verder toe, door de verhalen die mensen vertellen. In de loop van de middag/begin van de avond zie ik een omslag plaatsvinden. Er is onderlinge verbinding ontstaan, mensen zijn soms verrast over wat er op andere afdelingen gebeurt, maar ook het delen van positieve ervaringen heeft veel impact. Tegen die tijd dat ze weggaan zijn de meeste mensen een stuk vrolijker en lichter.’

Wat veroorzaakt die veranderingen?

Een combinatie van tijd voor elkaar nemen – er is geen tijdsdruk – en aandacht aan elkaar besteden.  Jouw verhaal mag verteld en gedeeld worden en  je hoort ook andere verhalen. Die persoonlijke reflectie zorgt ervoor dat mensen ook gaan nadenken over zichzelf in relatie tot de veranderingen bij Woonpunt en hoe ze hier zelf in staan.’

Hoe kunnen we de onderlinge verbinding die ontstaat vasthouden?

‘Als ik het woord vasthouden hoor, word ik een beetje onrustig. We kunnen namelijk niets vasthouden, we moeten altijd verder gaan. Mooie momenten kleuren ons, het zijn de herinneringen die we als parels meenemen. Het enige wat je kunt doen is elkaar opzoeken en nieuwe momenten en mijlpalen creëren waarbij je die verbondenheid voelt. Je kunt de verbinding dus niet vasthouden, maar wel onderhouden.’

Tot slot: wat wil je de medewerkers van Woonpunt nog meegeven?
‘There is no path that goes all the way, een indrukwekkende uitspraak gebaseerd op een Chinees gedicht. Niets duurt voor eeuwig, dat geldt voor mijzelf ook. Woonpunters zijn heel betrokken en sociaal bewogen, ik zou zeggen: heb die bewogenheid ook naar elkaar.’

Ineke Duit is medeoprichter en directeur/eigenaar van NICE. Zij is opleider, OD-specialist, executive coach en teamcoach, supervisor (coach voor coaches). Ineke is onder meer gespecialiseerd in organisatieontwikkeling en leiderschap. ‘Ik ben op zoek naar het verhaal, van mensen en hun organisaties.’